Japoncaya Giriş

Bu yazı Japonca konusunda bir fikir sahibi olmaya yarayacak bir önyazı olacak. Karakterler, alfabeler, cümle yapısı, cümle öğeleri vs.

?

Japonca Karakterler

Japonca üç çeşit alfabeye sahiptir; hiragana, katakana ve kanci.

Japoncada 2000 yıl öncesinde karakterler bulunmamaktaydı. Çin ile ilişki içine girdikten sonra Han karakteri denilen bugünkü Japoncada Kanci diye tabir edilen karakterler Çin’den alınmıştır. Bugünkü halleri Çincedeki karşılıklarından farklılık göstermektedir.

Kanciler şekilvari (ideogram) karakterler olup hem ses hem manaya sahiptirler.

Örnek olarak soldaki karakter; bu karakterin Japonca telaffuzu “hito” olup insan manasına gelmektedir.

Kanci dilbilimcilerin de ispat ettiği üzere; ses ile birlikte manayı da taşımasyla özelliği dolayısıyla, okuması fonetik alfabeleri okumaya göre daha kolaydır. Çünkü şekillerin manaları ile ilişkileri var. Fonetik alfabeler ise ses ile mana arasında ilişki kuramamaktadır. Diğer taraftan fonetik alfabe okumakta zorlanan insanlar ideogramlardan oluşan alfabeleri okumakta zorlanmamaktalar, anlamalarını bildikleri ideogramlar için . İşte bu sizin duymak istediğiniz şeydi değil mi! Herkesin zor dediği aslında kolay olan , ve zor olanı biz zaten şu an yapıyormuşuz. Yani Japonca öğrenmekteki zorluk alfabesinin zorluğu değil, sadece karakterleri karıştırmadan ezberlemekteki zahmet. Eee hangi dil ezber olmadan öğreniliyor ki!!

Tabi fonetik alfabenin varlığı da yine bir avantaj. Bin yıldan biraz fazla zaman öncesinde Japonlar yaklaşık 50 tane Kanci karakterini değiştirerek Kana adındaki diğer iki fonetik alfabeyi (Hiragana-Katakana) oluşturmuşlar.

Aslında bu iki alfabe de birbirinin aynısı, tek farkları Hiragana Japonca kelimelerin yazımında kullanılırken, Katakana diğer dillerden giren kelimelerin yazımında kullanılmaktadır. Böylece yabancı dillerden Japoncaya girmiş kelimeleri kolaylıkla ayırt edebilirsiniz.

Kanci, Hiragana ve Katakana, günümüzde üçü de kullanılmaktadır. Eğer Japonca öğrenmek istiyorsanız üçünü de öğrenmek zorundasınız. İlk öğrenmeniz gereken Hiraganadır. Çünkü yeni başlayanlar için Hiragana Japonca grameri ve kelime öğrenmek için yeterlidir. Japonyada çocuklara da ilk öğretilen Hiraganadır. Kanci adların, fiil ve sıfat köklerinin yazımında kullanılmaktadır. Hiragana cümleleri, kelimeleri bağlamak için veya isim , fiil, sıfat çekiminde kullanılmakta.Katakana yabancı sözcüklerin yazımında kullanılmakta. Hiçbiri tek başına yeterli değil yani. Bir bütünün parçalarıdırlar.

Ama en zoru olanı Kancidir ve Japonca bir gazeteyi okuyabilmek için 1945 civarında Kanci karakteri bilmek gerekmektedir.

Japonca karakterler orjinalinde yukarıdan aşağı sütunlar halinde ve sağdan sola doğru yazılırlar.

Japoncadaki fonetik sesler, kafanızda bir fikir oluşması açısından aşağıda verilmiştir.

Sesli Harfler

Japoncada sadece beş adet sesli harf bulunmaktadır, gayet kolay değil mi. Kısmet bu ya sesler Türkçedeki sesleri ile aynı. Ve yine Türkçedeki gibi kelimeler bu seslerin birleştirilmesi ile okunuyor, birazcık İngilizce (çok değil azıcık bile kafi) biliyorsanız ne demek istediğimi -farkı- anlamışsınızdır.

Japoncadaki sırasıyla birlikte Japon alfabesindeki sesli harfler;

• a
• i
• u
• e
• o

Önemli bir nokta var, o da; sesleri gerektiği kadar uzatmaktır. Mesela “ie” ev manasına gelip “iie” hayır demektir. Ev kelimesindeki “i” sesi ile hayır kelimesindeki “i” sesi arasında uzatma farkı olacağını tahmin etmişsinizdir, yani iki katı kadar okunacak. Kolay değil demeyin sakın.

Sessiz Harfler

Yine Japoncadaki sırası ile verecek olursak; k,s,t,n,h,m,y,r ve v olup aynı Türkçedeki sesleri ile okunmaktadırlar. Sadece istisnai bir durum olarak “r sesi ” vardır ki, bunu -kendimizi d,l,r sesleri arasında bir şeyi bulmaya zorlayarak değil de- Japonca ses dosyalarındaki (ileride verilecek) telaffuzu duyarak öğrenmeyi tavsiye ederim.

Japoncada sessizler n harfi hariç tek başlarına bulunmazlar, sesli harflerle kombinasyonları şeklinde bulunurlar. Yani Japoncada sessiz harfler Türkçedeki heceler gibidir ve bir harfi temsil ederler. Sadece iki değil üç harfli hecelerden oluşan Japonca harfler de vardır. Evet buraya dikkat ediyoruz, iki veya üç harf ile bizim ifade ettiğimiz hece aslında Japoncada bir harf demek oluyor.

Sessiz harfler sesli harflerle birlikte bulunduğundan başka, sessiz kısmın iki kere okunduğu durumlar da vardır. Mesela “ippun” kelimesi Japoncada bir dakika manasına gelmektedir. İnceleyecek olursak; i-p-pu-n olmak üzere dört harftir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken nokta iki kere söylenen “p” sesinin arasında bir miktar duraklamak gerektiğidir. Başka bir deyişle ilk “p” sesini biraz tutup ondan sonra diğer heceyi okumaya geçmek gerekir.

Not: Sesler kısmını dert etmeyin Hiragana ve Katakana sayfalarında çok daha anlaşılır gösterimleri mevcuttur.

Öğe Dizilişi

Cümle öğeleri Türkçedeki gibi “Özne- Nesne- Yüklem” şeklindedir. Konuşmalarda genellikle gereksiz sözcükler kullanılmaz. Dinleyicinin anlaması beklenir.  Genellikle yüklem vardır ve kimin hakkında konuşulduğunu dinleyicinin anlaması gerekmektedir. Yani dilimizdekine benzer olarak, zamirler çok kullanılmaz.

Fiiller

Cümlenin en temel öğesidir. Tek başlarına Türkçedeki gibi bir durum ifade edebilirler. Japoncada şahıs ekleri olmadığından fiillerde şahıslara göre değişiklik olmaz. Mesela; ikimasu: ben gidiyorum, sen gidiyorsun, o gidiyor, biz gidiyoruz, siz gidiyorsunuz ve onlar giderler, anlamlarına gelebilir. Bunu konuşmada dinleyicinin anlaması gerekir.

Zamanlar

Sadece geçmiş ve geniş zaman vardır. Gelecek zaman geniş zaman kalıbıyla bazı gelecek zaman ifadeleri kullanılarak yapılır.

Kibarlık

Japoncada fiiller sonlarına bazı kibarlık anlamları taşıyan ekler alırlar. Fiil sonlarına masu ekleyerek daha kibar bir konuşma ile birlikte bu ek bizim gibi Japoncayı sonradan öğrenen yabancılar için fiil çekimlerini de kolaylaştırmaktadır.

Bir diğer kibarlık örneği de soyadı sonlarına eklenen honorofiklerdir. En yaygın olanı bay, bayan anlamında kullanabileceğiniz –san ekidir. Japonlar karşılarındaki kişiye hitap ederken daima bunları kullanırlar. Bunların da kişilerin sosyal statülerine göre değişik kullanım formları vardır. Amir veya üstü için –sama, okulda üst sınıfındaki birisi için –senpai vs. gibi çeşitleri çoktur.

↑ Başa Dön

---

Kaynaklar

http://www.sf.airnet.ne.jp/~ts/japanese/introduction.html
http://www.timwerx.net/language/bitlang/index.htm